Wat is er mis met Kerst?

In een niet nader te bepalen jaar, in de tijd dat onze straten ’s avonds ontduisterd worden met lichtsnoeren in de vorm van klokken, sterren en een zeldzame engel, schuifelde ze kreunend de spoedafdeling van ons ziekenhuis binnen. Vluchtelingen met onzekere  papieren, verloren gelopen in het labyrinth om uit het niemandsland, het in-between, te geraken. Dat volk neemt  ‘s nachts de afslag naar de verloskamer. Je moet geen topdokter zijn om te zien dat ze gaat bevallen; zij een kind nog en een man erbij, ergens in de twintig misschien; moeilijk te zeggen met die stoppelbaard. De stank van natte sigarettenroker  in de kerstnacht. Aan de receptie toont ze haar schat, het Attest van immatriculatie (bijlage 25/26), een beduimeld bladje papier,  gefrommeld in een plastiek zakje in de ene hand, in de andere de onmisbare smart phone; haar navelstreng met mama. In het opname dossier wordt genoteerd ’taalbarrière +++, spreekt geen woord’ . Hier ben je monddood als je voor de lokale inboorlingen geen herkenbare taal articuleren kan. Verder wordt bij de aandachtspunten genoteerd:   ‘Sociale problematiek: tienermoeder 16 jaar , vader is niet in zicht, aanwezig man is niet vader van het kind, getrouwd in Syrië. Geen woonplaats bekend. Quid waarborg OCMW? sociale dienst asap contacteren!’ Hoe beangstigend is het in een verlosbed te liggen en niets te verstaan. Een vreemde vrouw trekt een plastic handschoen aan en zegt ‘Controle, eens kijken hoever het staat’ . Net of ze denken dat er drugs in haar spleet verstopt zijn. Godzijdank wordt onze verlosafdeling niet door douaniers en drugspeurders  bemensd,  hoe waardevol die ook zijn, maar door die merkwaardige, koppige diersoort met een megagroot warm hart : de vroedvrouw.  Met bekkentrekken en gebaren, soms zacht strelen , een hand vasthouden, mekaar in de ogen kijken als het mag en kuis wegkijken als het moet, stappen ze met hun drie; een onwaarschijnlijk koppel en een vroedvrouw, de nacht in. Wanneer een heldere winterzon haar eerste stralen in de verloskamer schiet wordt Mariam moeder van Aram. Wat een liefde tonen de tranen in de slaapogen van haar man die de  echte vader zal worden voor Aram.

Ze waren uit hun Aramees dorp gevlucht voor het geweld in Syrië, een maand geleden in België gedropt uit een vrachtwagen. Wie Aramees praat,  ‘spreekt’ bij ons geen woord en heeft in Syrië niks te zeggen. Als toevallige wachtarts mocht ik bij de geboorte aanwezig zijn in de kerstnacht. Feest van de bevalling van die andere Aramese  vluchtelinge, twee millenia geleden. De volgende jaren zag ik het koppel een paar keer terug: er kwam een baby bij, ze werden beiden best vlot in Vlaams met een grappige tongval. Hij werkte achter de schermen bij de bakker in onze straat, zij studeerde boekhouding. Aram werd een speelse kleuter. Respect.

Op een keer wenste ik hen op het einde van de raadpleging een mooi Suikerfeest, wat de volgende dag werd gevierd en je wil toch inclusief handelen als arts. Was ik even fout: Mariam vertelde mij dat ze Syrische christenen waren, net daarom uit hun dorp verdreven, en fier voegde ze toe: wij spreken de taal van Christus. Lesje in nederigheid voor mij. Dank je.

15de eeuw, (atelier van)  Getepo  Chattori. Museo della Phantasia,  Lobus frontalis, Cerebralia

Kerststallen beelden een huiselijk tafereeltje af: centraal ligt Jezeke in een bakske stro, of in de schoot van zijn mama, daarachter een zittende Maria, helemaal hersteld van de bevalling en Jozef die wat afzijdig het tafereel aanschouwt.  Afhankelijk van de beschikbare ruimte en budget wordt het toneel uitgebreid met os, ezel, schaap, wat verlichting onder de vorm van Engelen en sterren en twee weken later worden voorbeeldig drie Wijzen, waarvan ten minste één van kleur is, toegevoegd. Maria is pas bevallen, wat zou ze in het Aramees gebruld hebben in die vochtige grot (de stal is een knusse variatie die Franciscus heeft verzonnen)? Hoe klinkt ‘godverdomme dat doet zeer, holy shit ‘in het Aramees? Drieëndertig jaar later zal haar kind gemarteld en gebroken  hetzelfde schreeuwen. Misschien heeft Jozef haar geholpen het kind vast te houden, ze ligt in een plas bloedige modder, de paar doeken die ze had zijn smeriger dan ooit. En dan moet de placenta nog komen. Niet echt een lieflijk tafereel wel het wonder van twee mensen die samen hun kind leven en liefde geven, verder hebben ze niks. Niks te lactatiebegeleiding en zo; liefde en wat melk, t is genoeg om aan een  leven te beginnen.

Vaak staan we er niet bij stil dat wie wat hoger en verder kijkt dan de Kerststal nogal eens tegen een dood uitgemergeld lichaam aan een kruis botst.  De toekomst ziet er niet zo schitterend  uit en is toch meer dan de moeite waard voor dit Joods kind  in Palestina dat in een grot, waar herders en hun beesten schuilen, geboren wordt.

Met bloederige verloskamerscenes fleur je de donkere dagen niet op, gelukkig komt na aan natte kille winter, de lente. De baby wordt een peuter ( alweer een winter extra voorbij). Rafaël schilderde rond 1507-15078 een lieflijk tafereel bekend als  La Belle Jardinière. Echt een bijzonder verzorgde tuinierster, geen vuiltje kleeft aan haar.

https://collections.louvre.fr/ark:/53355/cl010060754

Eigenlijk is het Madonna met Kind en Johannes de Doper ( het neefje van Jezus). Het naakte ventje links is Jezus, het rossige mannetje  rechts in een lompenpakje Johannes, en daartussen mama/ tanta Maria.  Zonder mama zou  Jezeke nog niet recht kunnen blijven staan. Wildeman Johannes heeft een  kruis vast, dat zal vermoedelijk naar Jezus’ dood verwijzen. Jezeke probeert het boek dat mama vasthoudt te pakken, gelukkig kan hij nog niet lezen want in die Bijbel staat  het goede nieuws, dat Hij de wereld met zijn liefde zal redden. Daarvoor zal Johannes eerst onthoofd worden en zijn kop op een schoteltje  aan Salomé opgediend en Jezus wordt aan een kruis genageld. Maria weet dat, ze heeft de drukproef van het boek al gelezen en toch  glimlacht ze? Dat is wat Rafaël ons toont: Maria is geen slaaf van haar verdriet. Ze durft zich tegelijk hechten aan haar kind en onthechten van enig  bezit over het leven van haar kind. Haar liefde overwint. Daarom is ze gehuld in rood en blauw, rood van bloed en blauw van de hemel. De blauwe mantel overklast het rode kleed ruim.

Waarom vieren we het Kind  meer dan de moeder, de geboorte meer dan de bevalling?[1]  Daar leeft hoop, bij die moeders en vaders , mensen, die ondanks alle shit waar ze in dabben en hun eigen beperkingen, herinneringen bouwen van liefde, een altijd aanwezige vertrouwde en steunende hand die wij, hun kinderen, in ons hart meedragen. Wij,  stumperds die we allemaal deeltijds zijn, houden het vol op deze planeet dankzij het  waakvlammetje dat anderen in ons hebben aangestoken. Ondanks alles in het leven te blijven geloven is het liefdesgeschenk van mensen aan mensen,  gebroken mensen zonder waakvlammetje vriezen dood. Al is de wereld lek en drupt de liefde weg, we blijven eeuwig bijtanken. Geloof, Hoop en Liefde.

[1] Wie  popelt om een theologisch antwoord te geven heeft het niet begrepen

Mergelgrot Romeinse katacomben Valkenburg foto yves jacquemyn

Allemaal een eigen Sinterklaas

Life is what happens to you while you are busy making other plans’ [1]

Elke dag komt wel iemand vragen ‘wat het plan is’, en dat we ‘een structurele oplossing nodig hebben en niet altijd brandjes blussen’. Wat een illusie dat je alles zou kunnen plannen en beheersen, hoe zalig om je te laten meeglijden op de chaosgolven van de dag. Dat botst en knotst, en af en toe verzuip je, maar een dag met enkel uitgevoerde plannen is een dag die niets nieuws bracht, een lege capsule. Het was bepaald niet het plan leidinggevende, en zeker niet diensthoofd, te worden. Indachtig het Peter principe[2] hou ik me al jaren van elk verder aanbod om te stijgen in de hiërarchie, volgens sommigen heb ik mijn niveau van onbekwaamheid jaren geleden met verve bereikt. (Neen, geen steunende woordjes nu!). Een illustratie. Omdat ik zelf de chaos omarm, en dat voor een deel de charme uitmaakt van werken in een verlosafdeling, waar niets echt gepland verloopt. Wat een rustige dag belooft te worden explodeert en bij valavond huilen 8 nieuwe levens hun ouders de nacht in. Pas dit jaar, na 36 jaar verloskunde, heb ik gemerkt dat sommige gynecologen en vroedvrouwen helemaal niet houden van het onvoorspelbare. Tot een jaar geleden zou ik dan hooghartig verklaard hebben dat ze de verkeerde beroepskeuze hebben gemaakt, zeker als ze zo een ‘strak plan’ nodig hebben waarvan je weet dat het nooit zal uitgevoerd worden.  Was een beetje blinde vlek dat ik blijkbaar een minderheidsstandpunt deel. Iedereen vindt een andere charme in dit wijze beroep. ’s Avonds gaat ieder met een andere herinnering als cadeau naar huis.

Het beeld van wat leidinggeven betekent schommelt voor mij tussen Sinterklaas en Colonel Sherman T. Potter, met lichte voorkeur voor de Kolonel. Je zou denken dat de inspiratie van je eigen opleiders komt, het toeval wil dat ik pas veel later inspirerende leidinggevenden heb ontmoet. De opleider-diensthoofd had de allure van een operetteprins, inhoud ontbrak en het onuitgesproken Leitmotiv was: problemen lossen zich op door ze te negeren. Bij samenkomsten met collegae oud-assistenten wordt steevast gelachen met herinneringen aan deze merkwaardige werkwijze en de boven alle fantasie uitstijgende gevolgen; het gezamenlijke besluit is dat we vooral geleerd hebben hoe we het niet gingen doen.[3] Andere diensthoofden hadden minder aristocratische trekken en vallen onder het begrip van de twintigste-eeuwse bullebak, destructieve figuren die nu vroegtijdige de bakkes zou gesnoerd worden en verwijderd zonder bedanken voor bewezen diensten.

 Sinterklaas staat aan de leiding van de NV Sint Nikolaas, een bedrijf waar vroeger alle medewerkers eenzelfde voornaam hadden, gelukkig nu een meer diverse compagnie. Hij is inconsequent want de gevreesde straffen voert hij nooit uit ( anders mocht hij het legertje vieze venten vervoegen). De man is vriendelijk doch kordaat en wil ieder exact geven wat ie wil, en net daar wringt het schoentje (akkoord deze woordspeling is goedkoop). Nu kijken de meeste mensen niet veel verder dan hun navel, waar de structurele oplossingen zich schijnen te bevinden. Zo oordeelt ieder dat ‘mijn probleem’ het grootste is en nu moet opgelost worden en wat doet mijn teentje pijn als je er geheel ongewenst hebt opgetrapt ( oh, vergeet bij mailing eens iemand te vermelden, wat een verlatingsangst er dan opwelt) . Wat het gevolg is van ieders wensen te bevredigen kan je in de klassieker ‘Bruce Almighty’ zien: de ontevredenheid neemt toe, de nood aan koffie en het wanhoop gehalte bij de baas ook.[4]  Niet makkelijk om te weerstaan aan het eeuwige ‘pleasen’ van de Sint. Sint wil dat ieder kind een warm nest heeft.  Als iedereen een privé Sint had was het probleem meteen opgelost. Wat ben ik daar vaak met open ogen ingetrapt (en ‘t gebeurt nog).

Het einde van de militaire dienstplicht in België promoveerde de twee gynaecologen van de laatste lichting dienstplichtigen meteen tot deeltijds hoofd in het Militair Ziekenhuis Soest. Een boeiende ervaring waar ook blijvende contacten uit zijn overgebleven. Jonge, toen nog bijna slanke, snaak die bevel moet geven over gespierde mannen van den troep. Gewoon mee aanschuiven aan tafel, proberen een goed voorbeeld te geven en luisteren werkte wel (en een reprimande van de echte Kolonel, aan dezelfde tafel aanschuiven was ongehoord, heb er me nooit iets van aangetrokken). Als tiener had ik een wat romantisch idee van een legerhospitaal uit de TV reeks M.A.SH. geërfd. Colonel Sherman T. Potter was het toonbeeld van de mededogende , strenge maar rechtvaardige , en  duidelijke leider. Aan ‘duidelijke’ en ’strenge’ bleek het me bij elke evaluatie te ontbreken.  [5]Ik vecht nog elke dag met het ‘strenge’, het ‘duidelijke’ vermoedelijk ook. Maar de Kolonel staat er wel als je hem nodig hebt, sta je in de kou zal hij het je terug warm maken ( vraag me af of ik dat kan).

Samen maken we er elke dag een rommeltje van, en toch mogen we elke dag fris opnieuw beginnen. Dat anderen je zo veel stommiteiten kunnen vergeven, zomaar wegwissen zonder nood aan compensatie blijft ongelooflijk. Zelf ben ik een paar keer te lang blijven haperen bij een kwetsend woord, terwijl je gewoon de pagina moet omslaan. Een wijze levenspartner heeft me dat geleerd. De meeste mensen willen gewoon goed doen, en al kijken we vooral naar onze glimmende navel, onze handen steken we uit naar de anderen, om warm te blijven. Om nog eens te citeren uit ‘Bruce Almighty’: No matter how filthy something gets, you can always clean it right up.[6]

Laat ons warm blijven voor elkaar, niet te veel verwachten van gedetailleerde plannen en orde, onze ogen opslaan van onze navel ; en voor mezelf: verder werken aan het helder en net streng genoeg worden.

En toch: als je niet van chaos houdt, blijf dan weg uit de verloskunde (je wint het nooit van de Tweede Wet van de Thermodynamica).[7]

[1] Uit ‘Beautiful Boy’, John Lennon, hij schreef dit voor zijn pasgeboren tweede zoon ( terwijl hij zijn eerste kind volledig negeerde), te beluisteren via https://www.youtube.com/watch?v=1BZkYfqa4Fs

[2] Het Peter principe werd genaamd naar de Amerikaanse onderwijskundige en pedagoog Laurence J. Peter en stelt dat in een hiërarchie elke medewerker stijgt tot aan zijn niveau van onbekwaamheid.

[3] Natuurlijk hebben we heel wat goeds meegekregen ook zoals een stevige basis van operatieve vaardigheden.

[4] Kijk naar deze schitterende scene: https://www.youtube.com/watch?v=_Ut8HupAxVY

[5] Wat zou ik graag dit soort gezag hebben: https://www.youtube.com/watch?v=krPshL3Sq8A

[6] Komt in deze eindscene voor: https://www.youtube.com/watch?v=BnbEQAEBwuw

[7] De entropie van een geïsoleerd systeem dat niet in evenwicht is zal altijd stijgen of: de chaos neemt altijd en vanzelf toe ( kijk maar naar je beureaublad), om het wat te beheersen moet je er energie in steken.

Koppige kersenplukker

Sommigen doen het online, anderen liever op mijn bureau, een enkeling voor het geld. Zij was voor alles te vinden, als er maar olijfolie werd gebruikt, dan liep het gesmeerd. Onze eerste kennismaking verliep online, een mailtje met een link naar haar webstek over de vaginale gezondheidsvoordelen van Olea Europaea. Linke link met uitgefilterde citaten, merkwaardig want ze heeft een master geneeskunde, wat zelden volstaat om doordrongen te zijn van wat een systematisch literatuuroverzicht inhoudt. ‘Cherry picking’ is de Engelse term, enkel plukken wat in je mandje past. Ongevraagd kwam ze me wat later het volledige dossier brengen, gedrukt en ingebonden leek het wel een wetenschappelijk proefschrift. Dit waren niet enkele kersen maar een pot confituur. Een bonte verzameling hypothesen, opiniestukken  en  studies waarin het woord ‘gerandomiseerd’ ontbrak. Het verhaal werd persoonlijk, niet enkel haar vagina was in topconditie met olijfolie-extracten, ook de dementie van grootmoeder was genezen ( met  orale capsules weliswaar). Of ik mee een onderzoek wilde opzetten, ook naar dementie? Ja natuurlijk, altijd voor te vinden. Het verhaal bleef persoonlijk,  een microdagdroom waarin  mijn mama, olijfolie in de hand, uit haar Alzheimerwolk zou stappen. Volgden maanden stilte, mama was vertrokken om opgenomen te worden in de eeuwige wolk waar we ooit allen thuiskomen.

Vandaag ontmoetten we elkaar weer, ze was blijven kersen plukken, had het corpus van pseudowetenschap uitgebreid en geldschieters gevonden. Een flashy lijn van intieme olijfoliecosmetica was geboren, de jongste telg met extra muntaroma. Gynecologen zullen thuiskomen met een frisse neus. Dat alles volledig medisch verantwoord, ze heeft immers haar masterbul en de zaken draaien goed. Echt onderzoek was niet meer nodig, dat zou schandalig uitstel opleveren dat de weldaden van dit wondermiddel aan de vele slachtoffers zou ontzeggen, tijdverlies. De dementielijn werd ook ontwikkeld. Ondanks het toegevoegde muntextract leek de zaak me steeds minder fris. Gelooft ze het zelf? Zit ze  opgesloten in een echokamer waar haar koppige geplukte kersen steeds beter smaken of is dit gemakkelijk verdiend geld?

Werkt dit of niet? Geen idee, want gedegen onderzoek is blijkbaar niet nodig.

Machomangojacht

(Net een flesje Trappist met vervaldatum juli 2018 leeggeslurpt, benieuwd wat dat met het darmmicrobioom zal aanrichten?)

Drie e-mails had het dametje me gezonden , om toch zeker sneller gezien te kunnen worden, ondanks al dat coronagedoe. Ze vreesde schedekanker te hebben en verging van de angst, niet geheel ten onrechte gezien meerdere collegae van mij haar in het verleden hadden wandelen gestuurd terwijl de borstkanker die ze had gevoeld ongehinderd verder woekerde. Uiteindelijk had ze haar moed bijeengeschraapt, me opgebeld en tot haar verbazing een afspraak versierd voor de volgende week. Met enig ongeloof over het succes van haar escapade vroeg ze me of ik dan gewoon raadpleging deed? Neen, maar als er mogelijk kanker in het spel is en u zoveel lijdt onder angst doen we dat toch gewoon? Op ‘t einde van dat gesprek dacht ik mijn goede daad van de dag gedaan te hebben , alsof ééntje per dag volstaat.

Op de grote dag stapte ze uit de lift naar onze receptie, nog voor daar ’s morgens enige bemanning was gearriveerd, en ging stokstijf in de grote lege wachtzaal staan, tja, wachten dus. ‘Gemaskerd dametje speelt standbeeld’, dat was mijn eerste gedachte toen ik haar naar mijn raadpleging begeleidde, waar ze zich voor onderzoek begon uit te kleden nog voor ik wat had kunnen vragen. Als puber had ik nooit gedroomd dat ik in mijn leven zoveel dames  zou vragen aub de kleren aan te houden. De details van vagina en vulva kunnen veilig worden overgeslagen in het belang van onze jonge lezertjes, het volstaat te vermelden dat het een volledig goedaardige aandoening betrof. Aan goed nieuws meedelen wordt in de opleiding geneeskunde veel minder aandacht besteed dan aan het, volgens de studenten al te veel herkauwde , ‘slecht-nieuws-gesprek”. Dat is ten onrechte zoals bleek. Even dacht ik alweer mijn goede daad van de dag gescoord te hebben, maar na het goede nieuws bleef het dametje kaarsrecht en  gemaskerd ruim verwijderd van mijn bureautafel met angstige ogen naar mij kijken.

  • Hebt u misschien pijn , zodat u moeilijk kan gaan zitten?   ( Taste ik af in een poging een goede dokter te zijn.)
  • -Neen maar ik ben bang, dit is de eerste keer sinds die crisis dat ik uit mijn huis kom.
  • -Waar maakt u zich nog zorgen over?
  • -Ik ben bang geboren.     ( Oeps, deze had ik niet verwacht.)
  • -Hebt u daar al eens hulp voor gezocht?
  • -Jaren psychologen en psychiaters, uiteindelijk hebben ze me gezegd dat mijn vader een psychopaat was; wat ik u wou vragen: kan je al in de buik van je moeder angst hebben? Ik denk dat, ik ben zo geboren.

Stilte was mijn deel, ik keek naar haar en zag een echte heldin, 76 jaar lang heeft ze ondanks haar angst een leven opgebouwd en haar angst bedwongen om naar mij te komen. Een omhelzing was op zijn plaats maar daar waren we beiden bang voor.

Na de raadpleging wachtte me de wekelijkse jachttocht naar de supermarkt, man zorgt voor voeding van wijfje en kroost. Als chirurg met een chirurgisch masker rondhossen voelt banaal, maar kan anderen blijkbaar afschrikken. Aan de fruittoog stond ik op veilige afstand van een in dikke jas , wollen muts op de kruin en stoffen masker waarboven gitzwarte ogen me kritisch aankeken. Het moet geweest zijn omdat ik even in de mangos aan t knijpen was ( shame on me, totaal onverantwoord, ik besef het) om de mate van rijpheid te beoordelen, je weet wel, die keiharde rotten voor ze rijp zijn. Het probleem bleek te zijn dat de man ook mangos nodig had, doch ongewapend zonder handschoenen de jachtvelden had betreden. Hoe dit oplossen zonder te bezwijken. Ik gluurde van opzij naar de scene, hij had de oplossing gevonden: in de linker hand een zakje, in de rechter hand een binnenstebuiten gekeerd zakje , zoals je een kakje van de hond verzameld ( dat warme gevoel!). Met geconcentreerde blik koos hij de mango van zijn dromen, greep deze met de zakjes-hand, en het fruit stortte op de grond. De man besloot met het thuisfront te overleggen, ik vermoed naar de levensnoodzakelijkheid van mangos. Zeker ben ik niet aangezien het gesprek zich afspeelde in een voor mij onverstaanbare taal, Servo-Kroatisch of misschien zelfs West-Vlaams. Ik keerde me om, enkele minuten later zag ik dezelfde man trots een zakje mangos op de weegschaal leggen, zoekend naar de gepaste afbeelding op het fors beduimelde touchscreen dat hij met de naakte vinger beroerde, hij keek peinzend , en stak zoals velen dat dan doen de vinger in de mond.

-Mangos zijn per stuk, meneer, u moet ze niet wegen.

Iets over beestjes op touchscreens lag op mijn lippen, maar niet in het Servo-Kroatisch of West-Vlaams.

(Gezien de effecten in 2020 van Trappist 2018 stopt het verhaal hier)

Huidhuiver en de wet

We belijden huidhuiver en lijden aan huidhonger te genezen met de nationale naaiactie, van overshooting gesproken. Knuffelen, elkaar vlooien, wanneer lippen geen woorden vinden liefde stempelen op een betraande wang, de schaafwonde op de knie van je kleinzoon genezen met magische ‘moederkeszalf’ ( Antwerps dialect om er wat speeksel over te wrijven, huiver en ril! Gij hygienisten in uw kille kiel! Deze gepatenteerde zalf heeft menige kinderpijn verdampt.). In het vehikel van ons menselijk contact reist een massa minitoeristjes mee; uiteindelijk bevat wat wij voor ons lijf houden meer bacterien dan menselijke cellen. Misschien is de mens slechts een mutatie geschikt om microben in leven te houden. Men spreekt van co-evolutie, dat roept een beeld op van gezellig in de koets tegen elkaar schurken. Af en toe heb je pech, en is de schurk een moordenaar, nog vaker killen wij onschuldige minitoeristen. Wanneer we het geluk hebben de rit lang uit te zitten wacht ons nabij de eindhalte een laatste wegherberg, het RVT  Rollators Verlengen de Tijd waar afstand niet meer kan.

Deze nacht zat ik er aan tafel, in Huize Vergeet-de Zorg, een roze-zwarte slab met Minnie Mouse rond mijn hals gesloten met klittenband om de portie naast de mond gespuwd voedsel op te vangen. Niets nieuws onder de zon, mijn vrouw doet me dagelijks een keukenschort aan, zonder mag ik niet eten omdat ketchup, zwaartekracht en een witte T-shirt niet te verzoenen zijn. Je kan dus wel zeggen dat ik me in Huize Vergeet-de-Zorg thuis voel. Een nieuwe overbuurvrouw werd ingereden. Enfin ,nieuw, tegen die tijd is alles elke dag nieuw aangezien mijn harde schijf leegloopt. Het volgende gesprek ontwikkelt zich.

  • -Wie bent u mevrouw, nieuw hier
  • -Ja meneer, mijn kinderen hebben me hier weggestoken, we zullen er maar t beste van maken
  • ( aha een optimiste, eens kijken hoe lang ze dat volhoudt… even testen)
  • -En wat hebt u in t leven zoal gedaan?
  • -Ik heb heel mijn leven bij ‘t RIZIV gewerkt
  • ( Nu weet ik even niet wat zeggen , RIZIV en werken in één zin, moeilijk maar mogelijk. Toch maakt een jarenlang gevoed wantrouwen zich van mij meester)
  • -En wat was uw functie daar?
  • -Ik hield toezicht dat de regels in de ziekenhuizen werden gevolgd, u kunt niet geloven wat die bandieten allemaal uitspoken!
  • ( minder dan pottende politici zou ik zo denken, de grote hoop zorgverleners probeert vooral ondanks alle regels hulp te bieden)
  • -Hebt u ooit mee gezorgd voor mensen volgens die fameuze regels, mevrouw?
  • -Daar had ik geen tijd voor, ‘ nachts en in t weekend heb ik doorgewerkt om regels te maken en dringend gegevens op te vorderen.
  • – Hebt u dan nooit tijd genomen om na te denken over die regels voor ze werden ingevoerd?
  • -Daar had ik ook geen tijd voor!En u, wat hebt u zoal uitgespookt?
  • Ik , bwah, ik zat soms naast een jonge moeder met haar dode baby op haar  lege buik en hield haar hand vast en trok me er niks van aan dat u op antwoord wachtte.

Voila , match over voor de optimiste! Shit, ik heb me verslikt in een stuk vis  en nu hangt heel de tafel vol brokjes kabeljauw.

Was het een nachtmerrie of een droom, doet er niet toe. Deze morgen mijn huis-zieleknijper een  extra lange ontbijtknuf gegeven.

Liegen om te vliegen

Het meest dramatische waarmee we momenteel geconfronteerd worden bestaat uit één centimeter grijsheid, uitgegroeide haren van wie haar ( zelden zijn) bejaardheid onder een laagje haarspoeling en vaardige kappershanden verbergt. Het dametje dat een dringende raadpleging bij mij had versierd demonstreerde dit verschijnsel met verve ( flauwe woordspeling, geef ik toe):

  • En afgezien dat wij hebben met die Covid! Mijn man en ik waren op cruise naar de Caraiben, nooit meer! Komen we daar aan, nergens mochten we aan land, niet in Curacao, of de Dominicaanse, we moesten overal aan boord blijven. En toen werd er een heel pak van t personeel ziek, maar daar hebben we van afgesproken dat niemand er iets van zou zeggen, want anders zou de overheid nooit een vlucht voor ons organiseren, allez zo zijn wij dan terug thuis geraakt, en toen werd mijne man ziek, en t was Covid en we moesten thuis blijven, hij mocht niet eens naar t ziekenhuis? En dan ben ik zelf ook nog ziek geworden, misselijk en diarree, nog nooit meegemaakt., Nu zijn we 4 weken verder , en ik voel me al wat beter….

Aangezien me nu duidelijk werd dat we aan dit tempo nog wel een uurtje verder konden kabbelen voor we aan het probleem belandden, en ik stilletjes de drang voelde opwellen het dametje erop te wijzen dat zij en haar man en heel dat sjieke cruisegezelschap, dat door te liegen had kunnen vliegen,  waarschijnlijk een volledige Airbus bejaarden had aangestoken, waarvoor dank. Gezien de gemiddelde grijstijd van dit kruispubliek zal het samenhokken in een vliegtuig voor sommigen tot een enkel ritje crematorium geleid hebben, ook een warme bestemming. De goede dokter legt die negatieve spiegeling naast zich en verzorgt met evenveel liefde de zelfzuchtigen en de stinkenden van deze wereld.

-De huisdokter had u dringend doorgestuurd voor een hevige vaginale bloeding?

– Ja zo hevig was dat niet, een druppeltje, maar ik dacht dat moet toch direct nagekeken worden en daarom heb ik dan gezegd dat het wel hevig was.

Met liefde verzorgen is niet altijd zo gemakkelijk. Zou ik een extra groot speculum gebruiken?

Pasen 2020: Die ochtend in het Vergeethuis

Die ochtend in het Vergeethuis

Die ochtend in het Vergeethuis voor Verzonnen Helden, kort na het ontbijt van voorgesmeerde boterhammetjes met waterige koffie zaten Don Camillo en Jezus op het terrasje van de ommuurde binnentuin, onder de koele Paaszon spijs te verteren. In de verte was Panoramix het middagmaal in een grote ketel aan het voorbereiden. Aan de andere zijde van het raam soezelde Boedha naast Franciscus voor een mega-flatscreen waarop de internationale nieuwe Coronadodencijfers onopgemerkt voorbijgleden, op de achtergrond de dagelijkse lichte gil van Danaë onder de douche, Zeus kon het niet laten zijn gouden ( en ondertusssen wat verdorde) zaad door de sproeikop te jagen, op andere dagen snaterde zijn zwanensmoel onder de rokken van Lena, tot hilariteit van Mo en Lao-Tse die dan even opkeken van hun dagelijkse ping-pong wedstrijdje. Beelden uit Italië flitsen over het scherm. Brescello het dorp waar Don Camillo zijn verzonnen leven had geleefd, een lege kerk , leeg plein, overvol kerkhof. Camillo keek op, een verdrietige grimlach op zijn doorleefde smoel. Camillo draaide zich naar Jezus naast hem en zei:

-Jezus, er zijn in die wereld te veel dingen die slecht lopen.

– Ik denk dat niet, antwoordde Christus. Het enige wat niet goed functioneert in die wereld zijn de mensen, voor de rest gaat alles perfect.

Don Camillo stond op, wandelde een cirkeltje in de minituin, ging terug zitten, en vroeg licht buiten adem:

-Jezus, als jij nu opnieuw mocht beginnen, wat zou je dan doen?

-Gynaecoloog of vroedvrouw worden.

-Watte? Waarom dat?

-Het Kerstverhaal, jij hebt het je hele verzonnen leven het mooiste gevonden om te vertellen omdat het hoop op een nieuw begin schenkt. Iedereen weet hoe het afloopt, maar hoe mooi zou het zijn dag na dag dat veelbelovende begin te mogen meemaken zonder af te glijden. Enfin, de mensen zeggen dat ik niet ben afgegleden maar opgestegen. Allemaal heel juist maar de weg was vermoeiend, en ik droom ook wel eens van een luie dag en een opstanding zonder al die miserie tevoren.

– Stel je voor, overal een verlostang die aanbeden wordt, in plaats van een kruis, omdat jij ons geholpen hebt op de wereld te komen.

– Niemand help ik op deze wereld te komen, en om eruit te stappen heeft niemand mij nodig; ik ben er voor wie in de wereld blijft. Kijk hoe Boedha met ons lacht, verzonnen levens hebben niet te kiezen hoe ze terugkomen. Jij wandelt je kringetje in deze tuin, en je weet dat er geen einde komt aan de cirkel, het gaat om de wandeling niet de bestemming. Daar stapt Franciscus naar de bloesemende kerselaar, in bewondering voor zuster aarde en hij weet dat enkel liefde ons met elkaar en zuster aarde verbindt. Liefde hier en nu, niet later en niet vroeger en niet elders.

Ondertussen hadden Danaë en Lena zich onder het warmer wordende zonnetje gevleid op de tuinbedjes die her en der verspreid over het tuintje stonden. Danaë vertelde hoe ze elke dag vrolijk werd van de kleine gouden streeling van Zeus onder de douche,  ze zou zich zo eenzaam en kil voelen mocht hij vergeten die gekke knuffel te schenken. Lena bevestigde dat het warme lijf van de zwaan, die op één of andere wondere wijze zo vaak ‘s ochtends haar snuit tegen haar schoot wreef , genoeg kracht gaf de dag te beginnen. Ze wisten allebei dat Zeus er de kantjes van af liep, een echte Griek, maar ook één die begrepen had dat een warme aanraking, zelfs vermomd in goud of een zwaan, je dag mooi maakt. Lao-Tse was naast hen komen liggen, de oude snoeperd had een oogje op Lena en sprak weer eens wijze woorden:

  • Beter een hand op de bil dan een zwaan in de lucht

Waarna hij, zoals elke ochtend, zijn linker hand op Lena’s dij legde, zij vlijdde zacht haar hand over de zijne en antwoordde:

-Het is beter te verlangen dan te herinneren

Danaë glimlachte zacht, keek hem even in de ogen en plaatste teder zijn hand terug op zijn buik.

Een verzorger kwam, chirurgisch gemaskerd, langs om even te kijken of de verzinsels nog wat nodig hadden, hij hield zoals opgedragen 2 meter afstand en was vanachter het masker nauwelijks te verstaan. Hij was hun verbinding met die wereld, waar verzinsels niet meer thuis horen, enkel leugens.  Verzinsels zijn snel tevreden en niemand wenste iets. Het schoot Camillo plots te binnen. Daar in die wereld werd niet meer geknuffeld en gestreeld, gemaskerd en op afstand bleef men in leven zonder te leven. Daarom moest Jezus terug. Dat was de betekenis van Pasen, ook zonder lichaam, zoals de verzinsels, ben je er voor elkaar, dat was wat ze in het lege graf hadden gevonden: de liefde die blijft, wat ons en zuster aarde en broeder wolf verbindt, je voelt het zodra je even je smartphone sluit.

-Jezus, we gaan, die wereld heeft ons nodig

-Ik kan enkel ‘gaan’ wanneer iemand mij roept.

Mo had tot dan gezwegen, starend naar het ping-pong balletje in zijn rechter hand.

– ‘De wereld’-sprak hij terwijl hij het witte balletje naar de zon hield. Hij nam het balletje met twee handen stevig vast, maakt een schroefbeweging en het ding klikte in twee halve bolletjes uit elkaar. Mo hield één helft tegen zijn oor, gaf de andere helft aan Christus en vroeg hem die ook tegen zijn oor te houden.

  • Luister hoe de wereld naar je vraagt, kinderen horen hierin het ruisen van de zee, hoor jij ook het zuchten van de grootvader naar zijn kleinzoon, de baby naar haar mama,  de ex- naar een teken van leven?

Panoramix deed net zijn ronde en vroeg of ze een soepje tussendoor lustten?

-Niet nodig , sprak Jezus, we hebben nog wat wijn en brood, komen we een eeuwigheid mee toe. Voor ons moet je geen avondeten maken, wij zijn uitgenodigd om te eten in die wereld. Vooruit Camillo, we zijn weg, ze hebben ons daar buiten nodig!

ontveld

naar schatting 1000 flesjes handontsmetting gepikt uit ons ziekenhuis de eerste week, superbeveiligd zijn ze nu als potjes vloeibaar goud. Merkwaardig dat we zo intens veel meer gebruiken, het doet vermoeden dat we tevoren toch net wat te weinig handjes wastten. Met de huidige waskracht begin ik een rechtstreeks zicht te krijgen op de gewrichtsbandjes in mijn vingers, als straks nog eens mijn fuckvinger opsteek dreigt die er gewoon af te vliegen. De ultieme wraak van Ignaz Semmelweis, waar zijn door psychiatrische ‘verzorgers’ kapotgeklopte botten ook mogen liggen. Bij elke wondinfectie wijs ik de assistenten erop dat wij ( ik en jij) die beestjes erin gestoken hebben, met onze te vuile handen, moeilijk te slikken maar in werkelijkheid is het gewoon meestal zo.

Later, wanneer de hectoliters handcreme die we nu na het ontsmetten in onze kloven smeren ook op de bon gaan wegens geen voorraad meer, zullen sommigen onder ons van een handwasneurose moeten herstellen. De video installatie waar iemand ( Bruce Nauman, de maker?) sinds 1996 zowat onafgebroken zijn/haar handen schrobt kan dan helpen, je wil hier gewoon niet op lijken.

*vrienden van Poleimos weten waar de mosterd vandaan komt… beetje mysterie voor de anderen

Onherkenbaar verminkt

Ongeremd verhalen vertellen over wat er vandaag aan moois en ellendigs werd beleefd op de verlosafdeling, wat een stroom zou ik over jullie uitstorten. In de echte wereld word ik afgeremd door het gevaar van de herkenbaarheid, nooit zou ik willen meemaken dat iemand over zichzelf leest. Hoe deel ik dan bezorgdheid over het lot van de jonge vrouw die enkele dagen geleden binnen dezelfde week haar moeder( zelfgekozen) en kind ( hadden ze wel keuze?)is verloren; het koppel dat maanden te vroeg met dringende keizersnede abrupt afscheid neemt van zwanger-zijn, door de heftigheid waarmee we ons tegen corona beschermen hebben noch de moeder noch de vader hun prutske van 600 gram kunnen zien, laat staan vasthouden. Alles waar we zovele jaren voor gevochten hebben, woman centered, family centered, zelfs in dramatische toestanden de warmte van aanraken, bij je kindje kunnen blijven, zo broos en gebroken nu. En tegelijk sterk, want nu wordt helder hoe belangrijk dit blijft, hoe fier we zijn het ondanks alles een mooi moment te laten wanneer je dat jonge spartelende hoopje welkom heet in je leven.

rond 1960 , mijn mama als leerling vroedvrouw, voor die lach doe we het ook vandaag

We doen al wat mogelijk is maar veiligheid is geen warm nest om in ter wereld te komen. Zouden de veiligheidsgeobsedeerden met al hun kille procedures nu begrijpen wat de doorgetrokken consequentie is van veiligheid boven alles? Wat vandaag zinvol heet is morgen overdreven laar niet als je de afgod van check and control control control aanbidt .

Eigenlijk is corona niet eens onze grootste zorg, dat is veel meer de baby van de drugverslaafde moeder, een succes  want deze keer slechts 10 weken te vroeg geboren, en toch al een flinke kilogram, de vorige 4 zijn zo ver niet geraakt,  evenmin als  bij de vrouw in de kamer ernaast waar een placentaloslating de pret in een bloedbad veranderde. Gelukkig blijft verloskunde vooral schoonheid en ontroering en aanvaarden. Deze dagen geniet ik er bij te mogen zijn als een gezonde baby geboren wordt;een privilege , de mensen merken het niet ( de vroedvrouwen hebben vrees ik zo hun vermoedens) maar ik kom wat vroeger en speel graag nadien vroedvrouw om wat langer met mensen ipv zoom meetings en mails en procedures typen bezig te zijn.

Daarvoor moet ik deze verhalen onherkenbaar verminken.

schermen en schedels

Deze morgen, .6.55 uur, onverwachte telefoon van een onbekend nummer, een jonge vrouwenstem. Dat de vergadering om 7 uur waarschijnlijk niet door zal gaan?  Oeps , helemaal vergeten in  deze dagen van rererereorganiseren. Zeven uur ‘s morgen is een mooi uur om masterstudenten te ontmoeten en hun onderzoeksvorderingen te bespreken, proeven ze meteen van het leven als arts als je voor een ‘snijdende’ discipline ( heelkunde, gynaecologie, orthopedie…) gaat. Gelukkig is daar Zoom en Skype en het hele cohort, snel herboeken naar online overleg morgen. Het is fors wennen, al dat schermoverleg, we zullen een deel ervan bewaren, van een deel opgelucht zijn dat we mekaar terug echt kunnen ontmoeten. Je merkt dat er vooral nu extra veel nood aan overleg is, onze medewerkers lopen wat verloren door alle aanpassingen.

 Enorm respect heb ik voor de afdelingen die van de meest gevarieerde andere medische aandoeningen naar Covid zijn overgeschakeld. De verpleegkundigen die zich in enkele uren tijd herscholen, de artsen die na jarenlang liesbreuken en galblazen te opereren plots tot Covid specialisten moeten ontplooien, de begeleidend teams van ziekenhuishygienisten, infectiologen intensivisten.en anderen die dat allemaal mee in goede banen moeten leiden. Nood aan begeleiding hebben we nu zo sterk. Zelf voel ik me even onzeker hierover al een jonge arts, ervaring heb ik niet met zo n virale uitbraak ( in Afrika met cholera en zo, maar dat kennen we , makkelijk zat dan). En ik geef toe, het voelt zo wat onveilig ineens allemaal, een schorre keel na een dag door een masker articuleren, diep in mij groeit de angst : het zal toch geen…  ik denk dat elke gezondheidswerker dit gevoel herkent.

Het masker als schijnbescherming: je ziet ze wel in de supermarkt, al die mensen met een ‘chirurgisch’ masker; met de neus erboven (want dat ademt anders moeilijk) rustig hun besmette druppels sproeiend over lichamen en losse appels. De rijkerds in bezit van hun persoonlijke en ongewassen PPF3 masker, hoe ze het met hun snoet verborgen zo lang volhouden is de vraag, zijn er al mensen die s avonds hun neus mee hebben afgezet met het masker? Niet dat het lang beschermt, maar dat schijnt nog niet breed bekend te zijn, na enkele uren gebruik verversen of reinigen op bijzondere wijze. Ooit i,n SARS-tijd controleerde mij in een aziatische luchthaven een immerglimlachende douanier naast een blauw schemerlampje,  geen masker nodig hij voelde zich volkomen veilig, in tegenstelling tot zijn collega zonder blauw lampje, fors gemaskerd en compleet onverstaandbaar ( ‘oeieninya!’*) snauwend . Onder het gezellig blauwe lichtje ‘kill all visus (sic!) and bacteria’, geloof doet leven. Of stond daar dat in het land van de blinden eenoog koning is?

Het gezonde verstand geraakt ondergesneeuwd, er wordt hevig plannen gemaakt waarbij men zich verliest in de details van de details ( zoals de volslanke labomens in zijn geliefde media uitkreet). Een loshangende tentdoek aan de ingang waar wel wat  dodelijke snot aan zou kunnen kleven, elke zieke mens wordt als een gevaar aanzien waar je enkel volledig vermomd in astronautenpak mee communiceert. Ook als die mens een gezonde ( niet hoestende, niet koortsige)jonge zwangere vrouw is die omwille van een stuitligging een keizersnede heeft gekozen en die sommigen nu reeds tevoren graag in complete afzondering zouden opsluiten. Geen eenvoudige opdracht om in deze tijden het bos door de bomen te zien, de echte risicos ( een anesthssist die een kwak longslijm in haar gelaat gehoest krijgt) los te maken van de vermeende ( gynecoloog die een klodder bloed over de voeten voelt zwemmen of dezelfde anesthesist die een ruggeprik toedient en zich dus aan de minder gevaarlijke zijde van het doelwit bevindt). Die eerste anesthssist moet alle preventie toepassen in de derde graad, de gynecoloog waterdichte schoenen aantrekken, de tweede anetsheist een gewoon masker en bril dragen. Angst zal ons verstand belemmeren om dit alles rationeel toe te passen. Het fijne is dat wanneer w eonze maskers afzetten , idereen zijn echte gelaat zal tonen, bleek rond de mond.

*’your passport’